Default Thumbnail

Panlilinlang sa kontrata

June 11, 2022 Magi Gunigundo 1488 views

Magi GunigundoMAYROON dalawang uri ng panlilinlang o pandaraya sa Civil Code na nais nating talakayin.

Ang una ay ‘dolo incidente’ na nasa Artikulo1170 ng Civil Code . Pagkatapos mabuo ang isangobligasyon , ang taong may gampanin dito nanagkaroon ng masamang hangarin pagkaraanpumasok sa obligasyon, ay sinasadya ang hindipagtupad nito para mapinsala ang kabilang panig. Ang kabilang panig ay maaaring dumulog sahukuman upang humiling ng daños perwisyo satinamong pinsala.

Ang ikalawang uri ay ‘dolo causante’ saArtikulo 1338 ng Civil Code. Ang isang panig ay gumamit ng panlilinlang para makumbinsi angkabilang panig na pasukin ang isang kontrata nahindi nito papasukin kung alam niya angkatotohanan na kinubli ng kausap na manloloko. Ang panig na niloko ay maaaring dumulog sahukuman upang mapawalang bisa ang kasunduanat makahingi ng daños perwisyo sa tinamongpinsala. Dagdag pa rito, maaari rin magsampa ngdemanda ng Estafa sa Artikulo 315 ng Revised Penal Code. Ang Estafa ay salitang Kastila na angibig sabihin ay panloloko. Hinango ito sa salitangItalyano na “staffa” na ang ibig sabihin ay “stirrup” sa wikang Ingles na gamit ng mga sumasakay sakabayo. Ayon sa https://spanishetymology.com, nagbago ang kahulugan ng staffa bunsod ng pagdalas ng panloloko ng mga taong hindi nanagsasauli ng hiniram na kabayo sa may ari nito.

Ang dolo causante rin ay batayan upangmapawalang bisa ang isang kasal sa ilalim ngArtikulo 45 ( 3) ng Family code. Isang mahalagangelemento ng pagsang ayon ang pagkakaroon ngsapat na kaalaman sa pinapasok na kasunduan. Kung mayroon panloloko, winawasak nito angkaalaman ng tao para magpasya kung dapatsumang-ayon na magpakasal.

Nakalista sa Artikulo 46 ng Family Code ang apat na paraan ng panloloko para makamit angpagsang-ayon ng asawa na magpakasal : 1. Anghindi pagsisiwalat na siya ay nahatulan ng wakasna pasya na nagkasala sa isang krimen na may “moral turpitude” ,tulad ng estafa, sapagkat ito aylaban sa inaasahang kilos na makatwiran, may katapatan at kagandahang asal ng isang tao (Ressurrecion v Sayson, A.C. No. 1037 December 14, 1998); 2. Ang pagtatago ngasawang babae ng katotohanan na iba ang ama ngkanyang pinagbubuntis noon siya ay ikasal; 3. Angpagtatago sa asawa na mayroon siyang sakit nanakuha sa pakikipagtalik noon sandali na siya ay ikakasal; 4. ang pagtatago na siya ay drug addict, lasenggo, bakla o tomboy noon siya ay ikakasal.

Ang apat na paraan lamang ng panloloko ay eksklusibo para mapawalang bisa ang kasal. Samakatuwid, ang mga mabulaklak na pananalita o pagbabalatkayo ng isang taong nanliligaw o nililigawan na pinapalabas na siya ay mayaman,may mataas na pinag-aralan o di kaya ay may katungkulan sa isang negosyo o sa pamahalaan , o di kaya ay nagmula sa mabuting pamilya natinitingala at ginagalang ng lipunan, kahit hindinaman, ay mga panlolokong hindi maaaringgamitin batayan para mapawalang bisa ang kasal. Kaya kailangan maging mapanuri ang isang tao sakanyang napipisil na maging bana o asawa.

Maitatago ba ng isang babae ang kanyangpagdadalantao sa oras ng kanyang kasal?

Sa Buccat v Mangonon (GR#47101,Abril 25,1941) pinakasalan ni Godofredo si Luida noon Nob.26,1938 dahil pinanghawakan ng lalake ang salita ni Luida na siya ay isang birhen. Nagsamasila ng 89 na araw hanggang sa nagsilang ng isangmalusog na sanggol si Luida noon Pebrero 29,1939. Dahil dito, nilayasan ni Godofredo ang kanyangasawa at nagsampa ng kaso para ipawalang bisaang kasal dahil ikinubli ni Luida na siya ay anim nabuwan ng buntis ng magpakasal . Hindi pinayaganng korte ang petisyon ni Godofredo. Imposiblenaman na hindi makatawag ng pansin ang tiyan niLuida na 6 na buwan ng buntis ng pakasalan niGodofredo.

Sa Aquino v Delizo ( GR # L-15853, July 27,1960) pinakasalan ni Fernando si Conchita noon Dec 27,1954. Pagkaraan ng apat na buwan, nagsilang siConchita ng isang malusog na sanggol. Naghain ngpetisyon si Fernando para ipawalang bisa ang kasaldahil nilihim ni Conchita na buntis na siya ng 5 buwan ng magpakasal at hindi halata angpagbubuntis ng babae dahil likas na mataba ito. Hindi ginamit ng Korte Suprema ang naginghatol sa Buccat at pinanigan si Fernando dahil sa sinasabi ng mga dalubhasa na mahahalata langang tiyan ng babaeng buntis sa ika anim na buwang pagdadalantao nito sapagkat noon pa langlalampas sa itaas ng pusod ang laki ng tiyan ngbabaeng buntis( Luli, Obstetrics, p 122).

Kahit papaano, may lunas ang batas para sa mga naloloko.

AUTHOR PROFILE