Default Thumbnail

Mahalaga ang pangalan kaya may Gunigundo Law

October 2, 2021 Magi Gunigundo 870 views

Magi GunigundoMAHALAGA ang isang pangalan upang makilala ang isang indibidwal at para madaling makipag-ugnayan siya sa lipunan at sa paglalaan sa kanya ng mga karapatan at pananagutan. Ito ang dahilan kaya interesado ang Estado sa pangalan ng isang tao. Iparehistro ang pangalan ng bawat tao sa Local Civil Registrar para magkaroon ng sertipiko ng kapanganakan na maraming pinag-gagamitan sa buhay. Ito rin ang dahilan ng Estado kaya hindi ka basta basta maaaring magpalit ng pangalan para maiwasan ang kalituhan at panloloko.

Ang pangalan ay hindi pinili ng indibidwal na nagdadala nito. Sa halip, ito ay pinili ng mga magulang ng tao. Sa puntong ito, ang pagpili ng pangalan ng isang tao ay hindi isang produkto ng pagsasakatuparan ng awtonomiya ng indibidwal na tinutukoy nito.

Samakatuwid, ang mga pagbabago sa pangalan ng isang tao ay maaaring maging resulta ng alinman sa dalawang (2) motibo. Ang una, bilang ehersisyo ng sariling awtonomiya, ay baguhin ang pangalan na ibinigay sa kanya ng magulang dahil sa iba`t ibang mga kadahilanan. Ang ikalawa ay pagwawasto ng maling baybay o pangalan at iba pang bagay na naitala sa dokumento sibil.

Mayroon tatlong magkakaibang proseso sa pagpapalit at pagwawasto ng pangalan : ang una ay administratibong proseso sa ilalim ng R.A. 9048 ( Gunigundo law) na sinusugan ng RA 10172, at ang huling dalawa ay ang pagdulog sa hukuman sa ilalim ng Rule 103 at ng Rule 108 ng Rules of Court o RC.

Noon wala pa ang RA 9048, tanging sa hukuman lang makakakuha ng remedyo ang isang tao na may problema sa kanyang pangalan at iba pang nilalaman ng kanyang dokumento sibil. Parehong magastos ang dalawang prosesong nakasaad sa Rule 103 at Rule 108, RC. Kailangan magbayad sa abogado at sa diyaryo na maglalathala sa petisyon. Matagal din ang proseso sa dami ng usapin na binibista ng hukuman. Ito ang mga dahilan kung bakit ko isinulong noon una akong magsilbi bilang Kinatawan ng Valenzuela ang pagsasabatas ng RA 9048 na naging batas noon 2001, para mabawasan ang gastusin ng isang taong nagpapawasto ng maling baybay ng pangalan at iba pang laman ng kanyang dokumento sibil na hindi naman niya kasalanan , at ng mapabilis ang proseso.

Sa ngayon, ang pagbabago ng unang pangalan [at pagwawasto ng mga pagkakamaling klerikal at typograpiko sa dokumento sibil] ay saklaw ng RA 9048 na pinalawak pa ng RA 10172 na ako din ang nagsulong na maging batas noon 2012.

Maaaring ibuod ang tatlong proseso sa ganitong paraan:

1. Ang isang taong naghahangad na baguhin ang kanyang unang pangalan, maitama ang pagkakamaling klerikal o typograpikal sa unang pangalan at apelyido, araw at / o buwan ng kanyang petsa ng kapanganakan, at ng kanyang kasarian na may kalakip na sertipiko ang isang doktor ng pamahalaan na hindi siya dumaan sa sex change medical procedure, dapat munang maghain ng isang petisyon sa Local Civil Registrar na may hawak ng orihinal na dokumento sibil alinsunod sa administrasyong pagwawasto sa ilalim ng RA 9048 na sinusugan ng R.A. 10172. Kung tatanggihan ang kanyang petisyon ng Local Civil Registrar, maaari na siyang dumulog sa hukuman sa ilalim ng Rule 103 o Rule 108.

2. Gamit ang sariling awtonomiya, ang isang tao na nais palitan ang kanyang apelyido o baguhin ang kanyang unang pangalan at apelyido dahil ito ay nakakahiya ( halimbawa na ang ngalang “Adolf Hitler”) , mahirap bigkasin o ibaybay, o nagdudulot ng kalituhan sa kanyang pagiging Pilipino batay sa panuntunan ng Republic v Hernandez( 323 Phil 606[1996]) , isang petisyon para sa pagbabago ng pangalan sa ilalim ng Rule 103 at Art. 376 Civil Code ang ihahain sa hukuman.

3. Ang isang tao na naghahangad ng iba pang pagwawasto ng mga nilalaman ng dokumento sibil na hindi pasok sa RA 9048 na sinusugan ng RA 10172, tulad ng taon ng kapanganakan, ang pagiging mamamayan ng bansa, at civil status, o kasarian dahil dumaan ito sa sex change medical procedure, isang petisyon sa ilalim ng Rule 108 at Art 412 ng Civil Code ang ihahain sa hukuman.

Noong 2014, isang petisyon sa ilalim ng Rule 103 RC ang inihain sa hukuman upang “itama ang pangalang ‘Feliciano Bartholome’ sa sertipiko ng kapanganakan ni Dr. Ruben Bartolome. Maliwanag ang pagkakaiba ng unang pangalan at may dagdag na letrang “h” ang “Bartholome”. Ilan sa mga dokumentong ipinakita ng doktor sa hukuman ang mga sumusunod :Doctor of Medicine Diploma ; Sertipiko ng CSC para sa Physical Medical Examiners ; PRC ID ; at Kontrata ng Kasal, na pawang may pangalang “Ruben C. Bartolome.” [Bartolome v. Republic , G.R. No. 243288, August 28,2019].

Tinanggihan ng hukuman ang petisyon . Hindi Rule 103 ang tamang paraan. Madaling ayusin ang problema ng doktor sa administratibong proseso sa ilalim ng RA 9048 o Gunigundo Law. At kung ipagpalagay na tamang remedyo ang Rule 103, walang ebidensiya na magpapatunay na ang mga magulang at mga kapatid ng doktor ay walang “h” sa kanilang apelyido .

Pinayuhan ng Supreme Court ang doktor na maghain sa Local Civil Registrar ng petisyon para sa administratibong pagwawasto sa ilalim ng RA 9048. Mahalaga ang isang pangalan kaya may Gunigundo law.

AUTHOR PROFILE