Default Thumbnail

Ang mundo ay atin sa Doctrine of Discovery

August 5, 2022 Magi Gunigundo 592 views

Magi GunigundoANG pagbawi ng mga Papal Bull ng Simbahang Katoliko na nagbunsod sa “Doctrine of Discovery” o doktrina ng pagkatuklas , na hinulma sa paniniwala ng Papa na “ang mundo ay atin” batay sa Mateo 16: 18-19, ang hinihingi ng mga katutubo ng Canada upang maghilom ang sugat at pinsala na tinamo nila sa mga Residential Schools ( Gunigundo, People’s Journal,July 31,2022).

Naniniwala ang mga katutubo na inagawan sila ng puting dayuhan ng kanilang mga tradisyunal na lupain o teritoryo na kanilang pag-aari mula pa sa kanilang kanunu-nunuan na inilagay ng kanilang mga Tagapaglikha sa lupaing iyon at pinagkalooban ng responsibilidad na pangalagaan ang lupa magpakailanman sapagkat lupa ang pinagmumulan ng buhay.

Ang Doktrina ng Pagtuklas ay bahagi ng batas internasyonal na nagbigay ng lisensya sa mga puting dayuhan mula sa Europa na agawin , sakupin , kamkamin, at ariin ang bakanteng lupain (terra nullius) sa pangalan ng kanilang Hari. Ang terminong “terra nullius” ay wikang Latin na tinuturing na bakante at walang may ari ang lupain na hindi tinitirahan ng mga Kristiyano. Ang mga naninirahang Saracen at mga pagano doon ay tinuturing na “homo animalis” o mga taong mabangis at asal hayop na mga kalaban ni Kristo at hindi sibilisado batay sa kultura at gawì ng mga puti. Gamit ang dahas, malaya nilang magagawang alipin ang mga nalupig na pagano.

Dahil dito, nabuo sa kaisipan ng mga puting dayuhan na walang kwenta ang kultura , wika at pananampalataya ng mga paganong katutubo sa mga lupain natuklasan nila. Ang kaisipang ito na ngayon ay tinatawag na “white supremacy” ay umiiral pa rin. Kung sino pa ang nang-agaw ng lupa , siya pa ang mayabang na gumagawa ng diskriminasyon at pang-aapi sa hindi niya mga kauri.

Ang Malaking Hidwaan sa Kanluran(1378-1417) ay nag-iwan ng malawakang perwisyo at panghihina ng impluwensiya ng Simbahang Katoliko sa mundo. Nasundan pa ito ng pagbagsak ng Constantinople- ang kapitolyo ng Silangan Imperio ng Roma, sa kamay ng Ottoman Empire noon 1453. Kaya kumilos agad si Papa Nikolas V para mabago ang sitwasyon. Naglabas siya ng dalawang Papal Bull- “Dum Diversas” noon 1452, at “Romanus Pontifex” noon 1455. Si Papa Alexander VI ay naglabas din ng Papal Bull “Inter Caetera” noon 1493. Isa lang ang mensahe ng tatlong papal bull para sa mga hari at prinsipe ng mga kaharian sa Europa— malaking kayaman ang madarambong sa mga bakanteng lupa na matutuklasan nila sa ngalan ng relihiyon.

Ang Doktrina ng Pagtuklas ang nagbigay matwid sa pagkamkam ng Espanya sa Pilipinas. Mabuti na lamang at mayroon Lapu-Lapu na nabasa agad ang maitim na balak ni Magellan ng magtulos ang huli ng isang pulo na may bandila ni Haring Felipe sa Mactan noon 1521. Kahit papaano, naantala ang pananakop ng mga kastila ng 40 taon ( 1565 sa pagdating ni Miguel Lopez de Legaspi). Dito naman nag-umpisa ang teorya ng “Regalian Doctrine” o “iura regalia” na sinasabing lahat ng lupain ay pag-aari ng Hari ng Espana at tanging siya lamang ang maaaring magsalin ng pag-aari ng lupa sa Pilipinas. Ang teorya ng iura regalia ay isang natural na bunga ng pananakop( Cruz v Sec of DENR, 2000).

Isang makasaysayang desisyon ng Korte Suprema ng Amerika ang Johnson v M’Intosh ( 21 U.S.543[1823]) na sinabing walang bisa ang titulo ng lupa na galing sa mga American Indian na nagbenta ng lupang bahagi ng kanilang reserbasyon sa mga pribadong indibidwal na bumili nito na maaaring mapanatili sa mga korte ng Amerika.

Sinabi sa Johnson ni Chief Justice Marshall na “sa pagtatatag ng relasyon ng dayuhan mananakop at katutubo, ang mga karapatan ng huli na mga orihinal na naninirahan sa lupa ay hindi ganap na binalewala, ngunit kinakailangang tanggapin na nabawasan at napinsala sila sapagkat nagkaroon ng limitasyon ang kanilang pag-aari ng lupa.Mananatili pa rin sila na nakaposisyon sa lupa ngunit ang kanilang kapangyarihan na isalin ang lupa ng kusang loob sa sinumang kanilang nagustuhan ay inalis sa kanila. Ang isang ganap na titulo sa mga lupa ay hindi maaaring umiral nang sabay sa iba’t ibang tao o sa iba’t ibang pamahalaan. Ang pananakop ay nagbigay ng isang titulo na hindi maaaring tanggihan ng mga hukuman ng mananakop. Ang titulo sa pamamagitan ng pananakop ay nakuha at pinananatili sa pamamagitan ng puwersa. Itinatakda ng mananakop ang mga limitasyon nito.”

Isang magandang mithiin na makita ang mga bago at lumang miyembro ng lipunan na nakikihalubilo sa isa’t isa at ang pagkakaiba nila ay unti-unting nawawala, at sila ay kumikilos bilang isang mapayapa at maunlad na pamayanan. Nakakalungkot nga lamang na hindi ito ang realidad sa Canada , Amerika , Australia, at Latin Amerika. Hindi madaling bawiin ang Doktrina ng Pagtuklas sapagkat 6 na siglo na ang lumipas at malawak ang epekto nito sa sistema ng pag-aari ng lupa at karapatan ng lahat ng tao, puti man o hindi. Maaaring ang pagbabawas ng “libido dominandi” ( pagnanasang mangibabaw ayon kay San Agustin sa City of God) at pagpapakita ng malasakit at kagandahang loob ng isang tunay na taga sunod ni Kristo ang daan tungo sa pagkakaisa at paghihilom ng sugat sa buong mundo.

AUTHOR PROFILE