Default Thumbnail

Ang Limang Paraan ni Thomas Aquinas

August 28, 2021 Magi Gunigundo 2093 views

Magi GunigundoMALIBAN na lamang kung isa kang taipan ,nakakalamang na nararanasan mo , giliw kong taga-tangkilik ng pitak na ito, ang pagdurusa ng milyon-milyong Pilipinong naghihikahos sa gutom at kawalan ngkita para makatawid sa buhay dulot ng malakingpagkawasak ng ekonomiya ng bansa dahil sa COVID-19.

Nakakayanig ito ng pananampalataya lalo na at walangkatiyakan kung kailan matatapos ang pandemic na ito. Kailangan paalalahanan ang ating mga sarili na ang lahatng bagay, mabuti man o masama , ay may katapusan.

At upang mapanatili natin ang pag-asang darating ang isangbagong umaga na maghahatid ng ginhawa, kailangannatin ang lohika upang manatiling kumbinsido namayroon Diyos.

Gagamitin natin ang mga matwid sa Limang Paraanupang patunayan na mayroon Diyos ni Thomas Aquinas na kanyang sinulat sa Summa Theologiae mula 1265 hanggang 1274. Huwag kayong mag-alala. Hindi mgatalata sa Bibliya ang mga laman ng argumento niAquinas , ang tinaguriang bidang Pilosopo ng ika 13 siglo na nagbago sa napaka konserbatibo at pagkahigpit-higpit na Simbahan Katoliko noon.

Dahil kay Aquinas, nabuksan ang isipan ng simbahan para papasukin angagham na kinatatakutan noon dahil gawa raw ito ng mgakampon ng kadaliman .

Unang patunay na mayroon Diyos: ang matwid ngnagpagalaw na walang nagpagalaw. Makikita samundong ito na may mga bagay na kumikilos.

Anumanbagay na kumikilos ay mayroong nagpakilos dito. At ang nagpakilos dito ay pinakilos ng isa pang bagay napinakilos ng iba pang bagay. Ang pagtunton nito pabalikay hindi maaaring magpatuloy ng walang katapusan. Kaya sa dulo nito makikita ang isang nagpagalaw napuno’t dulo ng lahat na kailan man ay hindi pinagalaw ngano pang bagay , at iyan ay ang Diyos.

Pangalawang patunay na mayroon Diyos: ang matwidng unang sanhi. Ang lahat ay sanhi ng isang bagay, at walang maaaring maging sanhi ng kanyang sarili.

Ang bawa’t sanhi ay bunga ng isang dating sanhi, at ang dating sanhi ay bunga ng isa pang dating sanhi. Hindi itomaaaring magpatuloy na paatras ng walang katapusansapagkat kung walang paunang sanhi, walang mgakasunod na sanhi. Kaya dapat mayroong unang sanhi nahindi sanhi ng ano mang sanhi, at ito ay ang Diyos.

Pangatlong Patunay na mayroon Diyos: ang matwid ngmaaaring maganap.

Napagmasdan natin sa kalikasan na ang mga bagay naumiiral ay may simula at may katapusan. Gayunpaman, ang lahat ng umiiral ay kailangang magmula sa isangbagay na umiral. Kung mayroong isang bagay na hindiumiral dati, hindi ito maaaring umiral ngayon. Kaya dapat mayroong isang nilalang na ang pag-iral ay hindiumaasa sa pagkakaroon ng ibang umiral , at ito ay naiintindihan na Diyos.

Pang-apat na Patunay na mayroon Diyos:ang matwid mula sa antas. Sinusunod natin na ang mga nilalang aymay iba’t ibang antas ng katangian (higit na mabuti, hindigaanong mabuti, mas marangal, hindi gaanong marangal, atbp.)Ang iba’t ibang antas ay parating hinahambing sapinakamalaki, pinakamagaling, pinakamahusay o pinakamabigat sa lahat. Ayon kay Aristotle, angpinakamataas na antas ay nangyayari kapag mayroong pinakamataas na estado ng katotohanan (ang maximumo sukdulan ). Kaya’t kailangan na mayroon panukatan ngkaganapan o kasukdulan sa mga sankatauhan , at angpanukatang ito ay ang Diyos.

Pang-limang Patunay na mayroon Diyos: Ang matwid na“teleological”. Mapapansin natin na ang mga bagay nawalang angking talino at walang buhay sa kalikasan ay kumikilos patungo sa isang layunin, kahit na ang mgabagay na ito ay hindi alam ang katotohanang ito (tulad ngmga bahagi ng katawan ng tao na nagproproseso ng atingkinakain o nararamdaman). Ang mga bagay na ito ay malinaw na kumikilos patungo sa isang tiyak na plano at mayroon isang bagay na gumagabay sa kanila na may kaalaman upang mamatnugot sa kanila. Ang bagay na itoang Diyos.

Sa aking palagay, hindi na makakaimik ang isangateista kung ating ihaharap sa kanya ang Limang Paraanni Aquinas. Para sa atin na mga taga-sunod ni Kristo, mahalagang maunawaan ng lubos ang mga matwid niAquinas upang maging handa tayong magpaliwanag saisang mahinahon at mapanuyong pamamaraan sa atingpakikipag-usap, hindi pakikipagtalo, sa mga kababayannatin na may duda kung mayroon nga bang Diyos.

Mayroon pong Diyos at hindi lingid sa kanya angnangyayari sa Pilipinas at sa buong daigdig. Siya ay makatarungang Diyos at hindi niya kailangan ng ulat ngCOA upang papanagutin ang lahat ng nilalang, kabilangdito ang mga opisyales ng pamahalaan, na tinatahakang malapad na landas na pinatag ng kasinungalingan at sinimento ng pansariling interes, pagkagahaman sakapangyarihan at panloloko sa kapwa.

AUTHOR PROFILE